ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΣΠΥΡΟΥ - ΜΕ ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗ ΣΤΟΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗ ΜΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΣΠΑΝΟ.

Σαν σήμερα, το 2012, έφυγε από τη ζωή ο Παναγιώτης Σπύρου, ο γιατρός
που συνέδεσε το όνομά του με τη γέννηση και την άνθηση της καρδιοχειρουργικής στην Ελλάδα.

Ήταν  76 ετών — κι όμως, είχε ήδη κατακτήσει μια θέση ανάμεσα στους μεγάλους πρωτοπόρους της ελληνικής ιατρικής.

Γεννημένος το 1936 στο χωριό Ανταρτικό κοντά στη Φλώρινα, ο Παναγιώτης Σπύρου σπούδασε Ιατρική στη Θεσσαλονίκη. Έφυγε για μετεκπαίδευση στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου αφοσιώθηκε στη χειρουργική του θώρακος και της καρδιάς.

Το 1983 επέστρεψε στην Ελλάδα, αποφασισμένος να προσφέρει ό,τι είχε μάθει στους συμπατριώτες του. Ίδρυσε στο Νοσοκομείο «Γ. Παπανικολάου» της Θεσσαλονίκης τη θωρακοκαρδιοχειρουργική κλινική — το πρώτο μεγάλο πρότυπο κέντρο μεταμοσχεύσεων και επεμβάσεων καρδιάς στη χώρα μας.

Μέχρι τότε, για να χειρουργηθούν, οι Έλληνες πουλούσαν σπίτια, χωράφια και κτήματα.

Έφευγαν στο εξωτερικό, κυρίως στην Αγγλία, ελπίζοντας να σωθούν· και πολλοί από αυτούς δεν γύριζαν ποτέ πίσω.

Με την επιστροφή του, ο Παναγιώτης Σπύρου έβαλε τέλος σε αυτή τη θλιβερή πραγματικότητα.

Έδωσε στους Έλληνες τη δυνατότητα να θεραπεύονται στην πατρίδα τους, με τα δικά τους χέρια και τη δική τους γνώση.

Ήταν τολμηρός, διορατικός και ταυτόχρονα ανθρώπινος.

Έλεγε:

«Δεν ξέρω πόσους ασθενείς έσωσα επειδή τους χειρούργησα·

ξέρω όμως ότι έσωσα πολλούς, επειδή επέμεινα να μη χειρουργηθούν».

Μια φράση που αποκαλύπτει όλο το ήθος και το μεγαλείο του.

Δεν τον γνώρισα ποτέ προσωπικά ως μαθητής του.

Τον θαύμαζα, όμως, ως φοιτητής στα φοιτητικά μου χρόνια — και αργότερα, ως νέος γιατρός, όταν έβλεπα το έργο του να αλλάζει το πρόσωπο της ιατρικής στη χώρα.

Για εμάς τους νέους τότε, ο Παναγιώτης Σπύρου ήταν ζωντανό πρότυπο, ένας γιατρός που απέδειξε ότι η επιστήμη δεν είναι απλώς γνώση, αλλά στάση ζωής.

Κι όσοι αγαπήσαμε την ιατρική, την αγαπήσαμε μέσα από τέτοιες μορφές — που μας έδειξαν ότι η καρδιά δεν είναι μόνο όργανο αλλά ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ, ΖΩΗΣ ΚΑΙ ΑΓΑΠΗΣ.

Από κοντά, είχα τη μεγάλη ευλογία να μαθητεύσω στον άλλο μεγάλο καθηγητή Παναγιώτη Σπανό.

Εκείνον που έδωσε τα πάντα για να στερεώσει τα θεμέλια της καρδιοχειρουργικής στην Ελλάδα.

Μέσα σε δύο ομάδες, που συνδέονταν από μια ευγενική άμιλλα, οι δύο αυτοί άνδρες — ο Σπύρου και ο Σπανός — μετέφεραν την τεχνογνωσία από το εξωτερικό και τη ρίζωσαν στην Ελλάδα.

Χάρη σε αυτούς, ο Έλληνας ασθενής δεν ήταν πια αναγκασμένος να ξενιτευτεί για να σώσει τη ζωή του.

Χάρη σε αυτούς, η ελληνική καρδιοχειρουργική στάθηκε ισάξια με τις μεγάλες σχολές του κόσμου.

Και χάρη σε αυτούς, και σε όσους μαθήτευσαν κοντά τους, η καρδιά της ελληνικής ιατρικής χτύπησε ξανά.

Εγώ μαθήτευσα κοντά στον καθηγητή Παναγιώτη Σπανό, μέσα σε εκείνη τη γόνιμη εποχή όπου η άμιλλα ήταν πηγή έμπνευσης και όχι αντιπαλότητας.

Δύο άνθρωποι, δύο σχολές, μία κοινή αποστολή: να υπηρετήσουν τον άνθρωπο και να τιμήσουν τη χώρα τους.

Εύχομαι αυτή η ευγενική άμιλλα να υπάρχει πάντα — και στον επιστημονικό, αλλά και στον πολιτικό στίβο — γιατί όπου υπάρχει σεβασμός, υπάρχει και πρόοδος.

Τους είμαστε ευγνώμονες και τους δύο:

στον έναν, ευχόμαστε καλό Παράδεισο,

και στον άλλον, χρόνια πολλά, ήρεμα και ευλογημένα —

στον καθηγητή μου, τον κύριο Παναγιώτη Σπανό,

να είναι Παναγιοσκέπαστος και Αγγελοφρούρητος.

Αιωνία η μνήμη του Παναγιώτη Σπύρου.

Και πολλά ευλογημένα χρόνια στον δάσκαλό μου, Παναγιώτη Σπανό —

δύο άνδρες που φώτισαν με το έργο και το ήθος τους

το μονοπάτι της ελληνικής καρδιοχειρουργικής

και άφησαν ανεξίτηλο αποτύπωμα

στην καρδιά της Ιατρικής και της Ελλάδας.

Νικόλαος Παπαδόπουλος. Ανεξάρτητος βουλευτής. Πρόεδρος ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΑΛΜΟΥ